Osoby prowadzące działalność gospodarczą lub zajmujące się finansami w firmie dokumentują wszelkie transakcje fakturami, które zgodnie z przepisami są dokumentem prawnym i podlegają uwarunkowaniom przepisów podatkowych i karnych. Sfałszowanie faktury VAT jest uznawane za przestępstwo, a kary za jego popełnienie określa artykuł 270a kodeksu karnego, od 1 marca 2017 roku obowiązujący w znowelizowanej formie.
Art. 270a kk
Dotychczas kodeks karny odnosił się jedynie do fałszowania dokumentów. Po nowelizacji uzupełniono go o nowy artykuł dotyczący faktur. Zaostrzone przepisy i kary za ich fałszowanie to wynik narastającego procederu, polegającego na wyłudzaniu z budżetu państwa środków naliczonych tytułem podatku od towarów i usług. Nowe przepisy mają dostarczyć skuteczne narzędzie egzekwowania kar za celowe posługiwanie się sfałszowanymi fakturami, w celu czerpania korzyści materialnych.
Przestępstwo pospolite fałszerstwa faktury
Błędy i celowe działanie w nieprawidłowym rozliczaniu podatków VAT do niedawna traktowane były jako przestępstwo skarbowe. Zgodnie z nowymi zasadami i wprowadzeniu artykułu 270a do kodeksu karnego, fałszowanie faktur traktowane jest jako przestępstwo pospolite przeciwko mieniu. W odniesieniu do fałszowania faktur nowe przepisy wyróżniają różne typy czynów zabronionych: typ podstawowy, kwalifikowany albo uprzywilejowany.
Typ kwalifikowany odnosi się do przestępstwa, w którym kwota ogólna sfałszowanej faktury przekracza określoną przepisami kwotę wielkiej wartości lub też faktura służy jako narzędzie do otrzymywania stałego dochodu. Typ uprzywilejowany odnosi się do przestępstw tzw. małej wagi. Art. 270a § 1 k.k. odnosi się tylko do jednej faktury, ponieważ dla wystąpienia przestępstwa konieczne jest tylko dokonanie fałszerstwa. Wysokość kwoty ogólnej bywa istotna przy wymierzaniu kary.
Podrobienie i przerobienie
Sfałszowanie faktury w kodeksie karnym może dotyczyć jej przerobienia lub podrobienia. Wykonanie jednej z tych czynności nie wyczerpuje jeszcze znamion przestępstwa, bowiem warunkiem koniecznym jest dokonanie zmiany w celu użycia faktury, jako autentycznej. Udowodnienie takiego zamiaru to obowiązek prokuratora. Jeśli potencjalny sprawca korzysta z takiej faktury z powodu mylnie interpretowanych przepisów lub jest nieświadomy popełnianego błędu, adwokat udowodni brak znamion przestępstwa.
Przerobienie i podrobienie faktury mające znaczenie dla wymiaru podatku lub jego zwrotu to terminy określające dwie odmienne czynności. W ujęciu prawnym za przerobienie uważa się dokonanie zmian w treści faktury, jak zmiana daty, ilości asortymentu czy kwoty ogólnej. Podrobienie faktury odnosi się do dokumentu jako całości i polega na wyprodukowaniu całkiem nowej faktury, zawierającej identyczne informacje, ale niebędącej autentycznym dokumentem.
Co grozi za podrobienie faktury?
Nowa ustawa wprowadza wyższe kary dla osób, które dopuściły się przestępstwa w odniesieniu do faktur VAT. Za podrabianie lub przerabianie faktury w celu użycia za autentyczną lub używanie takiej faktury grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jeśli kwota ogółem na fakturze jest znaczna, okres pozbawienia wolności będzie nie krótszy niż 3 lata. Jeśli ta kwota jest większa niż 10 x kwota określająca mienie wielkiej wartości, okres pozbawienia wolności wynosi od 5 do 25 lat.